Kamuda dönüşüm politikaları ve özelleştirmelerin; güvencesiz, esnek, kısmi zamanlı, evden çalışma biçimlerinin yaygınlaştırdığını vurgulayan Dişkaya, "Güvencesizliğin ve parçalı istihdam biçimlerinin ortaya çıkması liyakat ilkesinin yerini keyfi uygulamalara bırakmasıyla ve bu konuda herhangi bir düzenleme olmamasıyla birleşince işyerlerimiz de şiddete ve tacize daha açık hale geliyor." ifadelerini kullandı.
ILO tarafından 2019 yılında oybirliği ile kabul edilen ve 2021’de yürürlüğe giren ILO’nun 190 Sayılı İş Yaşamında Şiddet ve Taciz Sözleşmesi (C190) ve Sözleşmenin uygulanmasına ilişkin bir rehber niteliğindeki 206 sayılı Tavsiye Kararı (R206) çalışma yaşamında şiddet ve tacizi yasaklıyor. Sözleşmeyi onaylayan ülkelere yaptırım getiriyor. Sözleşmeyi onaylayan ülkeler; çalışma yaşamındaki taciz ve şiddetle mücadele etmek, şiddeti ve tacizi önlemeye yönelik önlemler almak ve bu önlemleri uygulamaya yönelik stratejiler geliştirmekle, şiddet ve tacize ilişkin izleme mekanizmaları oluşturarak, şiddete maruz kalanlara destek sağlamakla yükümlü oluyor. Bu bakımdan sözleşme şiddetten etkilenenlerin hukuki yollara erişebilmesini sağlıyor.
Eğitim-Sen Adıyaman Şubesi Kadın Sekreteri Beyda Dişkaya yaptığı basın açıklamasında, "Diğer özelliklerinin yanı sıra, işyerine geliş, gidişlerde ve aile içinde maruz kalınan şiddeti de çalışma yaşamıyla ilişkili bir sorun olarak ele aldığı için onaylanması ve İstanbul Sözleşmesi’yle birlikte yürürlükte olması elimizi güçlendirecek, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlandığı bir zeminin oluşmasına katkı sağlayacaktır." İfadelerini kullanarak, 'bu nedenle ILO C190 onaylansın diyoruz' dedi.
ILO’nun 190 Sayılı İş Yaşamında Şiddet ve Taciz Sözleşmesi (C190) nedir?
Sözleşme;
- Çalışma yaşamında şiddet ve tacizin yanında kadınların maruz kaldığı cinsel şiddet ve tacize doğrudan odaklanan ilk uluslararası belgedir. Cinsiyete dayalı şiddet de dâhil olmak üzere çalışma yaşamında şiddet ve taciz kavramına ilişkin genel ve kapsayıcı bir uluslararası tanıma yer verir, bu konuda ayrıntılı ve özel hükümler içerir.
- Hem kayıtlı hem de kayıt dışı ekonomide ister özel sektörde ister kamu sektöründe iş esnasında meydana gelen işle bağlantılı veya işten kaynaklanan şiddet ve tacizi ele alır, istihdam statülerine bakılmaksızın çalışma yaşamındaki şiddet ve tacize karşı kapsamlı düzenlemelere yer verir.
- Şiddet ve taciz olgusunu sadece işyeri ile sınırlı tutmaz, işe geliş gidişleri, işle ilgili seyahatleri de kapsar.
- Aile (hane) içi şiddeti de çalışma yaşamıyla ilişkili bir sorun olarak ele alır, hane içi şiddeti önleyici ve çalışma yaşamına etkisini azaltıcı unsurlara da yer verir.
Neden ILO 190?
- Tüm çalışanların şiddet ve taciz karşısında korunması temel bir insan hakkıdır.
- Sözleşme, tavsiye kararı ile birlikte çalışma yaşamında şiddet ve taciz risklerinin azaltılması ve önlenmesi konusunda hükümetlere ve işverenlere yol göstermekte, koruyucu önlemler için de bir rehber olma özelliği taşımaktadır.
- Çalışma yaşamında şiddet ve tacizden arındırılmış bir çalışma düzenin kurulması, insana yakışır işlerin yaygınlaştırılması ve cinsiyet eşitliğinin sağlanması öncelikleri arasındadır.
- Sözleşme, çalışma yaşamının da ötesinde genel olarak şiddet ve tacizle mücadelede önemli bir araçtır.
ILO 190'ın temel ilkeleri nedir?
- Çalışma yaşamı ile ilişkili olarak her türlü şiddet ve tacizi kanunla yasaklamak,
- İlgili politikalarda çalışma yaşamındaki şiddet ve tacizin ele alınmasını sağlamak,
- Çalışma yaşamındaki şiddet ve tacizle mücadeleye ve şiddet ve tacizin engellenmesine yönelik önlemleri uygulamaya yönelik kapsamlı bir strateji geliştirilmesini sağlamak,
- Uygulama ve izleme mekanizmaları oluşturmak veya var olanları güçlendirmek, iş müfettişleri ve diğer yetkili organlar aracılığıyla şiddet ve taciz olaylarının denetimi ve incelenmesini sağlamak.
- Şiddet ve tacize maruz kalan kişilere destek sağlayarak bu kişilerin hukuk yollarına erişimlerini kolaylaştırmak ve bu konuda yaptırımlar getirmek,
- Araçlar geliştirerek rehberlik, eğitim ve öğretim hizmetlerinin oluşmasını sağlamak ve farkındalığı artırmak.
Sözleşmenin Türkiye Tarafından Onaylanması Neden Önemli?
Sözleşmenin onaylanması;
- Çalışma yaşamında cinsiyet eşitliğinin sağlanmasına yardımcı olarak çalışanların sağlık, güvenlik ve esenliğine katkı sağlayacak ve toplumsal barışı güçlendirecektir.
- Çalışma yaşamında ve hayatın her alanında artan cinsiyet temelli şiddet ve tacizin önlenmesi için önemli bir adım olacak, kadınların istihdama katılımının artmasına yardımcı olacaktır.
Temel haklara erişimi kolaylaştıracak ve bu hakların korunmasını mümkün kılacak, güvenli ve güvenceli bir çalışma yaşamı için temel oluşturacaktır.
Kaynak : PHA