HÜDA PAR tarafından hazırlanan rapor, toplam X sayfa uzunluğunda olup Y başlık altında deprem bölgesindeki sorunları ve çözüm önerilerini içeriyor. 59 ilçe ve 1.496 kırsal mahallede yapılan saha çalışmaları sonucu hazırlanan rapor, doğrudan bölgedeki depremzedeler, yerel yöneticiler, sivil toplum kuruluşları ve uzmanların görüşlerine dayandırıldı.
Raporun İçeriği ve Öne Çıkan Başlıklar
Rapor, şu ana başlıklar altında deprem bölgesindeki durumu ele alıyor:
1- Genel Durum Değerlendirmesi
6 Şubat depremlerinde yaşanan kayıplar
Bölgedeki yıkımın boyutu
Afet yönetimi sürecindeki eksiklikler
2- Enkaz Kaldırma ve Yeniden İmar Çalışmaları
Hasarlı binaların yıkım süreçlerindeki ihmaller
Asbest ve toz kirliliğinin halk sağlığına etkileri
Yeniden inşa sürecinin yavaş ilerlemesi
3- Barınma Krizi: Konteyner Kentler ve TOKİ Konutları
Konteynerlerdeki yaşam koşulları ve altyapı eksiklikleri
TOKİ konutlarının hak sahiplerine teslim sürecindeki sorunlar
Kalıcı konutların yetersizliği ve kira yardımlarının kesilmesi
4- Ekonomik Durum ve İstihdam Sorunları
Deprem sonrası işsizlik ve kapanan işletmeler
Yerel esnafa destek eksikliği, TOKİ iş yerlerinin yüksek kira bedelleri
Vergi muafiyet süresinin sona ermesiyle esnafların zor duruma düşmesi
5- Sağlık Hizmetleri ve Halk Sağlığı Tehditleri
Hasarlı hastaneler ve yetersiz sağlık hizmetleri
Uzman doktor eksikliği, tetkik cihazlarının yetersizliği
Ruh sağlığı desteğinin eksikliği, depresyon ve intihar vakalarındaki artış
6- Eğitimde Devam Eden Kriz
Hasarlı okul binaları nedeniyle öğrencilerin eğitim alamaması
Öğretmen açığı ve atamaların yetersizliği
Depremzedelerin eğitim süreçlerinde yaşadığı psikolojik ve maddi zorluklar
7- Altyapı ve Ulaşım Sorunları
Yeni yerleşim alanlarında yol, elektrik, su ve doğalgaz bağlantılarının eksikliği
Toplu taşımanın yetersizliği, öğrenci servislerinin eksikliği
8- Yerel Yönetimlerin ve Merkezi İdarenin Rolü
Belediye ve kamu kurumlarının deprem sonrası müdahale süreçleri
Yardımların dağıtımındaki düzensizlik ve şeffaflık eksikliği
Denetimsiz yapılaşma ve kaçak inşaat riskleri
Raporda Dikkat Çeken Öneriler
HÜDA PAR, raporun sonunda deprem bölgesindeki mevcut sorunların çözümü için şu önerileri sundu:
✅ Enkaz kaldırma süreçlerinde denetim artırılmalı, toz ve asbest gibi sağlık tehditleri kontrol altına alınmalı.
✅ TOKİ konutlarının dağıtım süreci şeffaf olmalı, hak sahipleri mağdur edilmemeli.
✅ Konteyner kentlerde yaşayan depremzedeler için kalıcı barınma çözümleri hızlandırılmalı.
✅ Esnafa yönelik kira ve vergi destekleri artırılmalı, işsizlikle mücadele için teşvikler sağlanmalı.
✅ Sağlık personeli eksikliği giderilmeli, hastanelerin yeniden inşası hızlandırılmalı.
✅ Okulların onarım ve inşa süreci tamamlanmalı, öğretmen açığı kapatılmalı.
✅ Yeni konut bölgelerinde altyapı projeleri hızlandırılmalı, ulaşım ve temel hizmetler sağlanmalı.
"Adıyaman İçin Özel Bölüm"
Raporda, Adıyaman’a dair özel bir bölüm ayrıldı. Adıyaman’daki konut, sağlık, ekonomi ve altyapı sorunları detaylı bir şekilde incelendi.
HÜDA PAR’ın 6 Şubat Deprem Bölgesi Araştırma Raporu, Adıyaman’da yaşanan büyük barınma, ekonomi, altyapı ve sağlık krizlerini ortaya koydu. Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen Adıyaman’da hâlâ çözülemeyen konut, ulaşım, eğitim, esnaf ve sağlık sorunları, bölge halkının mağduriyetini artırıyor.
1. Adıyaman’da Konut Krizi: Kura Skandalları, Stok Fazlası ve Kullanılamayan Evler!
HÜDA PAR raporunda, Adıyaman’daki konut tahsis sürecinde usulsüzlük iddiaları gündeme getirildi. Rapora göre:
Hak sahiplerinin büyük çoğunluğuna zemin ve en üst kat daireler çıktı.
Orta katların boş bırakılmasının sebebinin, ileride daha yüksek fiyata satılması olduğu iddia ediliyor.
TOKİ tarafından yapılan konutlar bölge halkının kültürüne uygun değil.
Konutlarda ebeveyn banyosu ve geniş balkon gibi temel ihtiyaçlar karşılanmadı.
Ayrıca, 750 bin TL hibe ve 750 bin TL kredi desteğinin günümüz inşaat maliyetleri karşısında yetersiz kaldığı ve konut yapım sürecinin ekonomik koşullara uygun şekilde revize edilmesi gerektiği vurgulandı.
2. Adıyaman’da Enkaz Kaldırma Süreci Yavaş, Hava Kirliliği Artıyor!
Rapora göre, Adıyaman’da enkaz kaldırma süreci tam anlamıyla tamamlanmış değil.
4 bin 629 binanın yıkılması beklenirken, yalnızca %20’si yıkıldı.
Depremin üzerinden iki yıl geçmesine rağmen toz ve enkaz yığını nedeniyle hava kirliliği devam ediyor.
Asbest ve inşaat tozları nedeniyle solunum yolu hastalıkları yaygınlaştı.
Şehir trafiği ağır tonajlı iş makineleri nedeniyle büyük zarar gördü.
Bu süreç, hem halk sağlığına zarar veriyor hem de deprem travmasını sürekli canlı tutuyor.
3. Kiracılar İçin Barınma Krizi: Stok Fazlası Evler Boş Dururken Binlerce Kişi Konteynerde Yaşıyor!
Deprem sonrası kiraların aşırı yükselmesi, birçok vatandaşın konteyner kentlerde kalmasına neden oldu.
Yaklaşık 1.500 aile konteyner kentlerde barınmaya devam ediyor.
Stok fazlası 6 bin konut boş tutulurken, kiracılara yönelik herhangi bir çözüm üretilmedi.
Yeni konut alanlarında toplu taşıma yok, minibüsler ise yalnızca ana yollardan geçiyor.
Market, okul, sağlık ocağı gibi temel sosyal donatılar inşa edilmedi.
Örenli Mahallesi’ne yapılan 3 bin 34 konutta sosyal donatılar eksik olduğu için vatandaşlar büyük mağduriyet yaşıyor.
4. İşsizlik ve Ekonomi: Adıyaman’da Esnaf Kan Ağlıyor!
Rapora göre, Adıyaman’da 16 bin 413 esnaftan 3 bin 400 iş yeri depremde yıkıldı.
Bin 444 esnaf, ekonomik sıkıntılar nedeniyle iş yerini kapattı.
Deprem sonrası açılan yeni iş yerlerinin büyük bölümü KOSGEB kredisi almak için açıldı, gerçek ticaret hacmi düşük.
TOKİ iş yerlerinin yüksek kira bedelleri nedeniyle küçük esnaf dükkân açamıyor.
İnşaat sektöründe işçi maaşları düzensiz ödeniyor, taşeron firmalar ödeme yapmıyor.
Yerel müteahhitler projelere dahil edilmedi, büyük firmalar dışarıdan taşeronlarla çalışıyor.
Yetkililere çağrıda bulunan rapor, vergi muafiyeti süresinin uzatılmasının tek başına yeterli olmadığını, esnaf için borçların affedilmesi gerektiğini belirtiyor.
5. Sağlık Krizi: Hastaneler Yetersiz, Ruh Sağlığı Desteği Eksik!
HÜDA PAR raporuna göre, Adıyaman’da sağlık hizmetleri büyük eksikliklerle devam ediyor.
Ağır hasarlı hastaneler nedeniyle şehirde yeterli sağlık hizmeti verilemiyor.
Uzman doktor açığı nedeniyle birçok hasta çevre illere gitmek zorunda kalıyor.
Kadın Doğum ve Çocuk Hastanesi ile Diş Fakültesi ağır hasar aldığı için hâlâ hizmet veremiyor.
Psikolojik destek yetersiz, depresyon ve intihar vakaları artıyor.
Engelliler için fizik tedavi ve rehabilitasyon hizmetleri eksik.
Yetkililerden sağlık hizmetlerinin genişletilmesi ve ruh sağlığı desteğinin artırılması talep ediliyor.
6. Eğitim ve Ulaşım Krizi: Okullar Yetersiz, Öğrenciler Mağdur!
Raporda, eğitim alanındaki sorunların büyük olduğu vurgulanıyor.
Deprem nedeniyle okulların birçoğu kullanılamaz hale geldi.
Öğretmen açığı büyük bir sorun, yeni atamalar yetersiz.
Liseye giden öğrenciler için ücretsiz taşıma imkanı yok, çocuklar toplu taşıma ücretlerini kendi cebinden karşılıyor.
Yeni konut bölgelerinde okul inşa edilmediği için öğrenciler uzun mesafeler kat etmek zorunda kalıyor.
Deprem sonrası eğitim sisteminin çökme noktasına geldiği, derslik ihtiyacının acilen giderilmesi gerektiği ifade ediliyor.
7. Konteyner Kentlerde Hayat: Sağlık Riskleri ve Su Kesintileri!
Adıyaman’da 71 bin 830 depremzede hâlâ konteyner kentlerde yaşamak zorunda kalıyor.
Konteynerler aşırı sıcak ve soğuk hava koşullarına karşı dayanıksız.
Su ve elektrik kesintileri sık yaşanıyor, özellikle Vartana Prefabrik Kent’te su kuyularındaki sağlık sorunları nedeniyle hastalık riski var.
Konteyner kentlerde başıboş sokak köpekleri büyük bir güvenlik sorunu oluşturuyor.
Madde bağımlılığı ve hırsızlık olayları arttı.
Yetkililere çağrıda bulunan rapor, barınma krizine acil çözüm bulunması gerektiğini vurguluyor.
Adıyaman’da Depremzedeler İçin Acil Çözüm Bekleniyor!
HÜDA PAR raporuna göre Adıyaman’da deprem sonrası yaşanan büyük krizler hâlâ çözülmedi.
Barınma sorunu derinleşiyor.
Ekonomik sıkıntılar artıyor.
Eğitim, sağlık ve altyapı eksiklikleri devam ediyor.
Adıyaman halkı, konut teslim süreçlerinin şeffaflaştırılmasını, altyapı eksikliklerinin giderilmesini, ekonomik teşviklerin artırılmasını ve sağlık hizmetlerinin genişletilmesini talep ediyor.
Depremzedeler İçin Hâlâ Kalıcı Çözümler Gerekli
HÜDA PAR’ın yayınladığı 6 Şubat Deprem Bölgesi Araştırma Raporu, afet sonrası toparlanma sürecinde yaşanan ciddi eksiklikleri gözler önüne serdi. Raporda, halen devam eden mağduriyetler ve çözüm bekleyen sorunlar açıkça ortaya konulurken, hükümet ve yerel yönetimlerin daha hızlı ve etkili adımlar atması gerektiği vurgulandı.
Yetkililerin bu çağrıları dikkate alıp depremzedelerin hayatlarını normalleştirecek adımları bir an önce atmaları bekleniyor.
Kaynak : PHA
