İş hayatında olumlu olumsuz pek çok örnekler bulunmaktadır. Zira 24 saatlik zaman diliminin üçte biri işyerlerinde ya da iş ile alakalı yerlerde geçmektedir. Bu kimi zaman yarısı kadar da olabilmektedir. Geriye kalan zaman dilimi ise uyku, dinlenme ve hayatın diğer ihtiyaçları için harcanmaktadır.
Zaman dilimimizin en önemli bölümü işyerlerinde geçince, hayata dair olumlu ya da olumsuz örneklerinin de işyerinde kümelenmesi hayatın olağan akışına uygun olabilmektedir. Olumlular çoğunlukta ise mutluluk çemberi oluşmaktadır. Olumsuzluklar çoğunlukta ise hastalıklar, huzursuzluklar, strese bağlı erken yaşlanma, yaşama sevincinde azalma veya tükeniş de dâhil olmak üzere pek çok sorun yaşanabilmektedir. Bu duruma kısaca huzursuzluk girdabı ya da mutsuzluk çemberi de diyebiliriz. Mutsuzluk çemberi sadece işyerini değil, hayatın tamamını olumsuz etkileyebilmektedir.
Bana iletişim araçları ile çok sayıda destek talebi gelmektedir. Sadece birini isim ve yer belirtmeden paylaşacağım. Yaşanmakta olan bu olgudan hareketle sizlere bir değerlendirme yaparak, mobbing vebasının sadece bir boyutuna sizler için ayna tutmaya çalışacağım ki neden haykırdığımız bir nebze daha iyi anlaşılsın. Her sorunda olduğu gibi mobbingi de birlikte mücadele ile söküp atabilir ve iş hayatını yaşanır kılabiliriz.
ÖRNEK BİR OLGU
Bir işletme düşünelim. Bu bir fabrika, hastane, banka, şantiye vb. olabilir. 10 yeni çalışan işe başlıyor. Bu çalışanlar, işin gereği olarak belli bölümlerde çalıştırılıyor. Bir süre sonra yönetici ihtiyaç iddiasıyla (!) yeni başlayan çalışanlara (hastane ise hekim veya sağlık çalışanları, işletme ise mühendis, eğitim-öğretim merkezi ise öğretmen, kamu ya da özel sektördeki işçi veya memur vb. meslekler) çalışandan 3 kişiye sürekli bölüm değişikliği yaptırıyor ancak, diğer 7 kişiyi belirlenmiş sabit görevlerde çalıştırıyor. Bu durum aylarca devam ediyor. “Hocam bu mobbing olur mu?” diye bana telefonla soruyor.
Bu örneği birlikte değerlendirelim. Bunun için kendimize sorular soralım ve cevabını da yine biz, çok özet olarak verelim. Kuşkusuz detaylı değerlendirme için sayfalar dolusu rapor (Anayasa, yasalar, yargı içtihat kararları ve uluslararası Türkiye’nin taraf olarak imzaladığı sözleşmeler ışığında) yazılması gerektiğini de belirtelim.
Soru: Yer değişiklikleri çalışanı geliştirmek ve yetiştirmek amacıyla ise niye hepsi yetiştirilmiyor?
Cevap: Hakkın kötüye kullanımı vardır. Türk Medeni Kanunu/2
Soru: Şayet ihtiyaçtan ise neden sürekli aynı 3 kişi farklı bölümlerde görevlendirilmektedir?
Cevap: Objektif ve makul olmayan nedenlerle yapılan AYRIMCILIK vardır. Türk Medeni Kanunu /2 dürüstlük kuralına aykırılık bulunmaktadır.
Soru: Çalışanı ezmek, baskı kurmak amacıyla mı yapılıyor?
Cevap: Çalışan memur ise 657/10 "Amir, maiyetindeki memurlara hakkaniyet ve eşitlik içinde davranır. Amirlik yetkisini kanun ve diğer mevzuatta belirtilen esaslar içinde kullanır.” Çalışan işçi ise 4857/5 Eşit davranma ilkesine aykırılık bulunmaktadır.
Soru: 3 çalışana yapılan bu ayrımcılıklar ve uygulamalar için MOBBİNG uygulanıyor diyebilir miyiz?
Cevap: Bu olay 3 kişi hedef seçilerek aylarca devam ettiği için iyi niyetten bahsedilemez. Belirli bir süre ve sistematik bir şekilde ayrımcılık yapıldığı ve baskı uygulandığı için MOBBİNG’den söz edebiliriz.
Soru: Bu durumda olan biri ne yapmalıdır?
Cevap: Yasal çerçevede hakkını aramalıdır. Bu uygulamayı yapanın bir üstüne dilekçe ile şikâyet etmelidir. Dilekçeye makul çözüm bulunursa sorun çözülmüş demektir. Değil ise, memurlar CİMER’e şikâyet, idari yargıya ve asliye hukuk mahkemelerine, işçiler ALO 170, İş Mahkemesi ve asliye hukuk mahkemelerine dava açmalıdırlar.
Soru: Dilekçeyi hazırlarken nelere dikkat etmeliyim?
Cevap: Mobbing Eğitim Yardım Araştırma Derneği (MEYAD) web sayfasında MEYAD YAYIN sekmesinin altında yer alan MEYAD BÜLTEN tıklanarak sayfa 37’de yer alan bilgilere göre yazılması önemli katkı sağlayacaktır. Ayrıca mobbing uzmanı ve avukatlardan destek alınması doğru olacaktır.
http://mobbingdernegi.org.tr/wp-content/uploads/2021/01/MEYAD-B%C3%9CLTENn.pdf
Mobbingsiz, mutlu ve insana yaraşır iş ortamları dileğiyle.
İsmail AKGÜN
MEYAD Genel Başkanı
Eğitimci, Yazar, Mobbing Bilirkişisi
akgismail@gmail.com