Unutulmayan Değerlerimiz IV Mücib Mustafa Efendi

Adıyaman’lı Divan Şairi, Müderris

Hısn-ı Mansurîzâde Mücîb Mustafa Efendi[1]

Ocak-Şubat 1673 tarihinde Hısn-ı Mansur’da (Adıyaman)[2] doğmuş, 2 Haziran 1727 tarihinde Şam’da vefat etmiştir.

Asıl adı Mustafa’dır. Şiirlerinde “Mücib” mahlası kullandığından Mücib Mustafa Efendi olarak bilinir. Fetva Eminî Hısn-ı Mansurlu Ahmed Efendi’nin oğlu olduğu için Hısn-ı Mansurîzâde olarak tanınmıştır.

1687-1688 yılında İmam-ı Sultanî Lâdikli Şeyhülislam Mehmed Efendi’den Medrese öğrenimi alarak mülazım[3] oldu.

Ekim 1696’da Dersiyye-i Firûz Ağa Medresesi’nde müderris olarak göreve başladı. Daha sonra sırasıyla;

1698’de Eyyühüm Medresesi,

1701’de Molla Kırımî Medresesi,

1704’te Sa‘dîzâde Medresesi,

1706’da Hüsrev Kethuda Medresesi

1708’de Sahn-ı Seman

1709’da Nisancı Paşa-yı Cedid,

1710’da Mehmed Ağa Medresesi,

1713’te Kara Mustafa Paşa Medresesi,

1716’da Aysofya-i Kebir Medresesi,

1717’de Süleymaniye medreselerinde müderrislik yaptı.

1719’da Halep kadısı oldu.

1726’da Şam’a kadı olarak atandı. Bu görevde iken 12 Şevval 1139/2 Haziran 1727’de Şam’da vefat etti. Bilal-i Habeşi civarına defnedildi.

Mücîb Mustafa Efendi, şiirlerinden ziyade “Tezkire-i Mücîb” adlı eseri ile şöhretlidir. 1710 yılında yazdığı bu eser, Riyazi Tezkiresine zeyil[4] olarak yazılmıştır. Bu eser kısa bir mukaddime ile başlar.

Eserde, Sultan IV. Murad da dâhil olmak üzere, 1592 yılından itibaren 1710’a kadar vefat etmiş 107 şair hakkında kısa bilgiler ve şiir örnekleri yer alır.[5]

Bilgili ve fazıl bir kişi olup her fende bilgi sahibi olarak bilinmektedir.

Akıcı ve güzel şiirleri vardır. Şiirlerinde Mücib mahlasıyla beraber Râcih ve Kemâl mahlaslarını da kullanmıştır.

Şiirlerinden Örnekler:

“İnânın çeşm-i giryân aldı dest-i ihtiyârımdan

Savulsun bana seng-i râh olanlar reh-güzârımdan”

Gazel

Bu la‘l-i teşne-dâr-ı ruh-ı şu‘le-tâb ile

Hayfâ ki sayd eder seni eller şerâb ile

Verme binâ-yı ismete ey şûh zelzele

Gezme rakîb-i müfsid-i hâne-harâb ile

Ol âfitâb gayride yellerle meks eder

Ammâ bize gelince gider bin şitâb ile

Açmak rakîbe mushaf-ı hüsnün revâ mıdır

Ey mâh seninle söyleşelim gel kitâb ile

Üftâdegânı zerreden efzûn ise nola

Ol meh Mucîb nice eser âfitâb ile