Günlük hayatımızda kullandığımız kelimelerdendir; “Kıyaslamak” veya “mukayese” ya da “karşılaştırmak”…
Aşağı yukarı aynı anlama gelen bu kelimelerin sözlükteki anlamlarına baktığımızda “Benzeterek veya karşılaştırarak değerlendirme, aradaki farkı göstermek üzere karşılaştırmak, kıyaslamak. Kişi ve nesnelerin benzer veya ayrı yanlarını incelemek için kıyaslamak, mukayese etmek” diye açıklanır.
Yani karşılaştırmaya, iki nesne (ya da şey) arasındaki farkı bulmak için yapılan akıl yürütmedir diyebiliriz ve “iyi” sonuca ulaşmak için uygulanır.
Bir karşılaştırma yapmak için en aşağı iki nesne ya da “şey” gereklidir. Tabi sağlıklı bir sonuca ulaşmak için de sağlıklı bir akıl.
Bunu bir örnekle açıklamaya çalışalım.
Diyelim ki bir şehre bir yatırım isteniyor ve iki şeyden birinin tercih edilmesi gerekiyor; bir yanda “Uygulama Oteli” diğer yanda “Hizmetiçi Eğitim Enstitüsü”.
Bunların hangisi olsun diye sorulduğunda bakılacak ilk şey tabi ki bunların özellikleri ve o ile katacağı değer olacaktır.
Şimdi bildiğimiz kadarıyla karşılaştırmada kullanılacak özelliklere bakalım.
Uygulama oteli, bir okulun, yani turizm alanında öğrenim gören bir lisenin öğrencilerinin uygulama yapmak için kullandıkları bir “otel”dir, herhangi bir otel yani. Her şeyden önce öğrencilerin uygulama yapabilmeleri için bu otelin müşterisinin olması gerekir, müşterisi olmayan otelde “uygulama”dan elbette söz edilemez.
Müşteri için de o şehrin yerli ve yabancı turist kapasitesine bakmak lazım. Tabi bunda şehrin konumu, yani turistik bölgede olup olmaması çok önemli; yaz ya da kış turizm alanları, sanayisi, kongre turizmi, yol güzergâhında olup olmaması gibi birçok faktöre bakmak lazım. Bir de o şehirdeki diğer otellerin sayısına ve durumuna. Bunlar uygulama otelini tercih edecek müşteri potansiyelini doğrudan ilgilendiren faktörlerdir. O okulun öğrenci sayısının da önemli olduğunu unutmayalım. Uygulama oteli o ildeki onlarca otelden biri demektir.
Karşılaştırma yapmak için elimizdeki iki nesneden biri olan uygulama oteli hakkında kısaca bilgilerimiz böyle.
Gelelim diğer nesnemize yani Hizmetiçi Eğitim Enstitüsüne.
Hizmetiçi Eğitim Enstitüleri, Milli Eğitim Bakanlığının merkez ve taşra teşkilatında görevli personelin, yetiştirilmelerini sağlamak, verimliliğini artırmak ve daha ileriki görevlere hazırlamak amacıyla kurulmuştur.
Buralarda Milli Eğitim Bakanlığınca genellikle haftalık programlanan ve yılın her ayı devam eden eğitim, seminer, konferans vb. gibi etkinliklere ülkenin her tarafından gelen/görevlendirilen Milli Eğitim çalışanları katılmaktadır. Program süresince aynı zamanda o şehrin tarihi ve turistik yerlerinin tanıtılması amacıyla geziler de program dâhilinde düzenlenmektedir. Tabi katılımcıların bağımsız olarak şehirde gezip alışveriş yapmaları da buna eklenmeli.
Genel olarak bu programların haftalık yenilendiği düşünülürse, Hizmetiçi Eğitim Enstitüsünün o şehre katkısı bağlamında şunları söyleyebiliriz. O tesisin yatak kapasitesi 200 kişi ise, ortalama her hafta 200 kişi o şehre gelecek demektir. Her hafta yeni 200 kişinin o şehri gezmesi, tanıması, alış veriş yapması demektir. Bir de bu misafirlerin şehirden memnun ayrıldığı düşünülürse, bunlar o şehrin gönüllü turizm elçileri demektir. Hizmetiçi Eğitim Enstitüleri Türkiye’de son yeni yapılanlar da dâhil sadece 10 tanedir.
Tercih yapabilmeniz için iki şeyin de özeliklerinin size sunulması lazım. Sadece birini anlatıp ikisinden birini seçmeniz istense bu mantıklı ve sağlıklı bir tercih olmaz. Yani, mesela sadece uygulama oteli anlatılsa, “şöyle iyidir, böyle iyidir” deyip boyanıp cilalansa, özellikle de sizin anlatılanlardan başka bir bilginiz de yoksa vereceğiniz karar makul, mantıklı ve sağlıklı olur mu?
Burada anlattığım gibi en azından iki nesne hakkında da bilgi vermek lazım. Şimdi sorayım.
Mesela, diyelim ki, bu iki örneği size sunsalar ve karşılaştırma yap deseler, tercihiniz hangisi olurdu?
...
Sahi, ikisi de olsa, nasıl olur?
