Araç Alım-Satımında MTV’yi Kim Öder?

Motorlu Taşıtlar Vergisi,motorlu kara ve motorlu hava taşıtlarından alınan özel bir servet vergisi olup, Türk Vergi Sisteminde önemli bir yere sahiptir.Günümüzde motorlu araçların artması sonucunda toplumun önemli bir kesimini etkiler duruma geldi. Bilindiği üzere motorlu araç alım-satımı günlük işleyen bir piyasadır. Dolayısıyla araç devirlerinin yapılması haliyle mükellefiyeti etkilemektedir.

O halde araç devirlerinde mükellefiyet durumu nasıl olur?  Eski sahibi ve yeni sahibinin vergi karşısındaki durumu ne olur?

MTV’demükellefiyet başlangıcı ve bitişi,197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanununun 7 ve 8’inci maddelerinde düzenlenmiştir. İlgili kanunun 7. Maddesine göre; Motorlu taşıtlar vergisi mükellefiyeti motorlu taşıtların trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline kayıt ve tescili ile başlar.

Şu kadar ki mükellefiyet;

a) Takvim yılının ilk altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda kayıt ve tescilin yapıldığı takvim yılı başından, son altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda ise, son altı aylık dönemin başından itibaren,

b) Kayıt ve tescilli olup da devir ve temlik sebebiyle kayıt ve tescil yapılan taşıtlarda değişiklik, takvim yılının ilk altı ayında yapılmış ise takip eden son altı aylık dönemin başından; son altı ayında yapılmış ise takip eden takvim yılı başından itibaren,

Nazara alınır.

Mükellefiyetin sona ermesi ise ilgili kanunun 8. Maddesinde hüküm altına alınmıştır. Söz konusu kanunun 8. Maddesine göre; Motorlu taşıtların trafik sicili ile Ulaştırma Bakanlığı tarafından tutulan sivil hava vasıtaları siciline ait kayıtlarının silinmesi halinde, silinme takvim yılının ilk altı ayı içindeyapılmış ise ikinci altı aylık dönemin başından, ikinci altı aylık dönem içinde yapılmışsa takip eden takvim yılı başından itibaren mükellefiyet sona erer.

Kanun maddelerinden anlaşılacağı üzere; mükellefiyetin başlaması ve sona ermesi özellik arz etmektedir. Mükellefiyetin başlaması, sıfır KM araçlarda ve 2. El araçlarda biraz farklılık göstermektedir. O halde gerek mükellefiyetin başlangıcındaki farlılıklar gerekse mükellefiyetin başlaması ve sona ermesini örnek olay ile açıklamakta fayda olacağını düşünmekteyim.

Örnek Olay:Bay Hasan 02.01.2018 tarihinde 0(Sıfır) km A otomobilini satın alıp, adına tescil ettirmiştir. Bay Hasan aynı otomobilini 06.06.2018 tarihinde satıp, devir işlemlerini tamamlamıştır.

            Bay Hüseyin 05.09.2018 tarihinde 0(Sıfır) km B otomobilini satın alıp, adına tescil ettirmiştir. Bay Hüseyin aynı otomobilini 12.12.2018 tarihinde satıp, devir işlemlerini tamamlamıştır.

            Bayan Merve 01.02.2018 tarihinde ikinci el C otomobilini satın alıp, adına tescil ettirmiştir. Bayan Merve aynı otomobilini 12.08.2018 tarihinde satıp, devir işlemlerini tamamlamıştır.

            Bayan Fatma 01.08.2018 tarihinde ikinci el D otomobilini satın alıp, adına tescil ettirmiştir. Bayan Fatma aynı otomobilini 12.03.2019 tarihinde satıp, devir işlemlerini tamamlamıştır.

Buna göre mükellefiyetlerin başlangıcı ve sona ermesi ne zaman olur? Yıllık MTV ödemesini kim yapar?(Hüseyin BÜYÜKÇELEBİ, www.muhasebetr.com, Erişim Tarihi:28.06.2020 http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/huseyinbuyukcelebi/003/.)

Çözümleme:                                           Tablo 1:

Mükellefiyet başlangıcı ve sona ermesi tabloda görüldüğü gibidir. Tablo irdelendiğinde sıfır araçlarda ve ikince el araçlarda mükellefiyet başlangıcının farklı olduğu açıkça görülecektir. Zira kanun maddesinden de anlaşılacağı üzere Takvim yılının ilk altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda kayıt ve tescilin yapıldığı takvim yılı başından, son altı ayı içinde yeni kayıt ve tescil edilen taşıtlarda ise, son altı aylık dönemin başından itibaren, Kayıt ve tescilli olup da devir ve temlik sebebiyle kayıt ve tescil yapılan taşıtlarda değişiklik, takvim yılının ilk altı ayında yapılmış ise takip eden son altı aylık dönemin başından; son altı ayında yapılmış ise takip eden takvim yılı başından itibarengeçerli olacağı hüküm altına alınmıştır.

O halde yıllık MTV ödeme durumlarına gelirsek;

Bay Hasan 02.01.2018 tarihinde 0(Sıfır) km A otomobilini satın alıp, tescil ettiğinden dolayı yıllık MTV’nin ilk taksitini ödeyecek olup, kalan taksit ise 06.06.2018 tarihinde aracı satın alan kişi tarafından temmuz ayı içerisinde ödeyecektir.

Bay Hüseyin 05.09.2018 tarihinde 0(Sıfır) km B otomobilini satın alıp, tescil ettiğinden dolayı takvim yılının ikinci 6 ayında tescil ettiğinden MTV’yi ödeyecektir.Bay Hüseyin aynı otomobilini 12.12.2018 tarihinde sattığından dolayı 2018 yılında mükellefiyet başlangıcı olmayacak olup, 01.01.2019 tarihinde mükellefiyet başlayacağından ilgili yılda satın alan kişi yıllık MTV’nin ilk taksidini Ocak/2019 döneminde ödeyecek olup, kalan taksiti ise Temmuz/2019 ayı içerisinde ödeyecektir.

Bayan Merve 01.02.2018 tarihinde ikinci el C otomobilini satın aldığından dolayı Ocak/2018 taksitini ilk sahibi ödemiş olacağından Bayan Merve sadece kalan taksitini temmuz ayı içerisinde ödeyecektir.Bayan Merve aynı otomobilini 12.08.2018 tarihinde devrettiğinden, yeni sahibi için 2018 yılında vergi doğmadığından dolayı yıl içerisinde ödeyeceği vergi bulunmamaktadır.(Yeni sahibi için bir sonraki yıl vergi doğacağı tabidir.)

Bayan Fatma01.08.2018 tarihinde kayıt ve tescil edilen aracı satın aldığından dolayı 2018 yılında ödeyeceği bir vergi bulunmamaktadır. Zira aracın ilk sahibi 2018 yılının vergisini Ocak ve Temmuz aylarında ödemiş olacaktır. Bayan Fatma aynı otomobilini 12.03.2019 tarihinde devrettiğinden 2019 yılının ilk taksiti olan vergiyi Ocak ayında ödeyecek olup, kalan taksiti ise aracın yeni sahibi temmuz ayı içerisinde ödeyecektir.

Yeri gelmişken araç sahiplerine hatırlatmadan geçemeyeceğim, 2020 yılı Motorlu Taşıtlar Vergisinin ikinci taksitinin vadesinin geldiğini unutmayalım.