Besnililer genelde ‘besnili olmak ayrıcalıktır’ diye övünür. Okumuşluk oranının Besni’de yüksek olduğunu, besnililerin girişimciliğini, gelişmişliğini, v.s öne sürerler.
Bu övünçlerinde belli bir döneme kadar haklılık paylarıda vardır. Gerçekten de bir dönem Adıyaman siyasetini besni belirler idi. Genellikle parlementoda iki besnili vekil bulunurdu. Tarım konusunda besnililer Adıyaman da çiftçilik yaparak öncülük ederdi…….v.s…..
Ama bugün baktığımızda Besni ; siyaseti, ekonomisi, kültürü ile yerlerde sürünüyor, bir tükenmişlik var. Ama Besnililer hala kendilerini avutmak için ayrıcalıklıyız türküsünü söyleyip duruyor. Aslında Adıyaman ve Kahtalılar, Besnilileri parmaklarında oynatıyor. Erdemoğlu ailesi de olmasa, Besni koca bir köyden farksız olmazdı. İyi ki MERİNOS var.
Sizlere aşağıda bir tablo sunacağım 1884-1886 yıllarına ait. Adıyaman ile Besni karşılaştırmasına bir de bu göz ile bakın lütfen.
1884-1886 YILLARINDAKİ ADIYAMAN VE BESNİ KAZALARININ GENEL DURUMUNU
GÖSTEREN TABLO
ADIYAMAN BESNİ
Hane sayısı 1870 adet 1827 adet bağevi ……….. 1490 adet
Tekke sayısı 2 adet 3 adet
Ziyaret 3 adet 3 adet
Su kuyusu 5 adet 36 adet
Cami ve arsası 9+3 adet 18 adet
Medrese 1 adet 4 adet
Mektebi rüşdiye 1 adet 1 adet
mektebi Müslümin ………….. 6 adet
Kilise 5 adet 5 adet
Kışla 1 adet ……….
Hükümet konağı 1 adet 1 adet
Han 2 adet 3 adet
Ahır, samanlık, çayırlık 49 adet 114 adet
Dükkan 600 adet 667 adet
Depo, ambar, oda 5 adet 52 adet
Çeçhane, Debbağhane 3 adet 16 adet
Mescit 3 adet 7 adet
Hamam 2 adet 4 adet
Değirmen 8 adet 9 adet
Dink 2 adet 8 adet
Şerikhane 2 adet ………….
Boyahane 1 adet 6 adet
Ekmek fırını 5 adet 9 adet
Ambar 7 adet ………
Şira mahseresi 1 adet ……..
Çeşme 16 adet 76 adet
Külhane 1 adet 2 adet
Bağ 2260 adet 2313 adet
bahçe,bostan, cevizlik vb. 95 adet 158 adet
Kavaklık 13 adet ……….
Köprü 26 adet 17 adet
Panayır ……… 1 adet
karlık …………. 1 adet
ermeni ve protestan mektebi ………. 1+1 adet
Erkek nüfus sayısı 4748 adet 4486 adet
Bu bilgiler Adıyamanlılar Vakfının ‘ Medeniyetler Kavşağı Adıyaman’ adlı kitabında mevcuttur.Ben bu bilgileri İsmail Yüksel beyefendiden edindim. Buradaki amacım Adıyaman Besni karşılaştırması değil, Besni’nin nereden nereye gerilediğine parmak basmak. Besni her geçen yıl biraz daha tükenmişlik ve teslim olmuşluğun acısını çekiyor ve geleceğe dair bir umut ta yok
ASIM ÖCAL 25.11.2018