Kahta’da Girne Ortaokulu 5. Sınıf öğrencisi olan C. E. okul bahçesinde arkadaşlarıyla oynarken aniden boğazına kaçan bir cisim nedeniyle nefessiz kaldı. İlk önce arkadaşları C.’nin sırtına vurarak cismi çıkartmak için yardım etmeye çalışsa da başarılı olamadılar. Arkadaşlarının durumunun kötüye gittiğini fark eden öğrenciler öğretmenlerini çağırdı. Kahta Girne Ortaokulu beden eğitimi öğretmeni Aysun Yalçın’ın koşarak okul bahçesine gelişi ve hemen öğrencisine Heimlich manevrası yaptığı anlar okulun güvenlik kamerasına an be an yansıdı. Boğazına cisim kaçan öğrenci C. E., Beden eğitimi öğretmeni Aysun Yalçın’ın başarılı müdahalesi sonucu hayata tutunurken, öğretmen Aysun Yalçın, öğrenci, öğretmen ve velilerin takdirini kazandı.
Heimlich manevrası, boğulan bir kişinin soluk borusuna kaçan yabancı bir cismi çıkarmak için karnının üst kısmından yukarıya doğru ani ve manuel bir basınç uygulanması işlemidir. Adını, uygulamanın yaratıcısı olan Henry Heimlich’ten alan heimlich manevrası, hayat kurtaran ilk yardım işlemlerinin başında gelir. Yetişkin ve çocuklarda uygulanan bu işlem bebekler için önerilmez. Heimlich manevrası, karın bölgesine itmeyi içerdiğinden aynı zamanda karına itme hareketi olarak da bilinir.
“Heimlich Manevrası Nedir?”
Adını isim babası Henry Heimlich’ten alan heimlich manevrası, soluk borusuna yabancı bir cisim kaçması ile boğulan kişinin karnının üst kısmına yatay yumruk hareketiyle ani basınç uygulandığı ilk yardım prosedürüdür. Karın itmesi olarak da bilinen bu manevra ile kişinin üst solunum yolunu tıkayan cismin çıkarılması ve tekrar nefes alabilmesi sağlanır.
Heimlich manevrası özellikle bilinci açık kişilere uygulanmalıdır. Genellikle yetişkin ve çocuklarda uygulanan heimlich manevrasının bebeklere yapılması önerilmez.
Boğulan kişi güçlü ve rahat bir şekilde öksürebiliyorsa kişinin öksürmeye devam etmesine izin verin. Öksürmek sıkışmış nesneyi doğal olarak sıkıştığı yerden çıkarabilir. Eğer kişi normal bir şekilde öksüremiyor, konuşamıyor, ağlayamıyor veya gülemiyorsa, kişiye heimlich manevrası uygulanır.
Kişinin rahatlıkla konuşamaması, nefes alamaması veya öksürememesi durumunu boğulduğunun ve heimlich manevrası uygulanmasını gerektiren işaret belirtileridir ve hayati tehlike oluşturur. Boğulma anında beyine giden oksijen kesilmeye başlar. Oksijen kesilmesiyle başlayan süreç hayati tehlike meydana getirir. Bu durumda heimlich manevrası pozisyonu alarak kişinin soluk borusuna kaçan yabancı cisim vakit kaybetmeden çıkartılmaya çalışılır.
“Heimlich Manevrası Hangi Durumlarda ve Kimlere Uygulanır?”
Solunum yollarına kaçan yabancı cismin boğulmaya sebep olmaması için hızlı bir şekilde sıkışan bölgeden çıkartılma işlemi olan heimlich manevrası konuşamayan, rahat öksüremeyen ve nefes alamayan bilinci açık yetişkin ve çocuklara uygulanır ancak bebeklere karşı yapılması önerilmez. Karın itmesi adı da verilen heimlich manevrası kişinin diyaframını kaldırarak ciğerlerdeki havanın dışarı atılmasını sağlar. Bu durum da sıkışan yabancı cismin dışarı atılmasını kolaylaştırır.
Heimlich manevrası, boğulan kişinin seslendiğinizde tepki veremediği ve gözlerinin açık halde olmadığı durumlarda uygulanmaz. Hayat kurtaran hızlı bir işlem olan heimlich manevrası yalnızca kişinin bilincinin açık olduğu esnada uygulanır.
Heimlich manevrasının aşağıdaki durumlarda uygulanması gerekir:
Rahat nefes alınamıyorsa,
Güçlü bir şekilde öksürülemiyorsa,
Konuşma güçlüğü çekiliyorsa,
Cilt, dudak ve tırnaklarda renk değişimi yaşanıyorsa,
Bilinç kapalı değilse,
Heimlich manevrası pozisyonu alınıp hızlı bir şekilde gereken adımlar uygulanmalı ve soluk borusuna kaçan yabancı cisim çıkartılmalıdır. Bilinci kapalı olan kişiler ise sağ tarafa yatırılarak acil bir şekilde 112 aranarak hastaneye gitmesi sağlanır.
“Heimlich Manevrası Nasıl Yapılır?”
Heimlich manevrası, kişinin bilincinin açık ancak soluk borusuna kaçan cisim sonrası boğulma tehlikesiyle karşı karşıya durumlarda uygulanır.
Öncelikle kişinin arkasına geçilir ve kollar karnın etrafına dolanır. Daha sonra göğüs kafesiyle göbek deliğinin ortasına yatay yumruk yapılır. Kişi yere paralel eğik olacak şekilde 5 kez arkadan ittirilerek basınç uygulanır.
Bu işlemi yaparken kişinin bilincinin açık olmasına dikkat edilmelidir. Boğulma tehlikesi geçiren kişinin bilincinin açık ancak rahat bir şekilde konuşamayıp, nefes alamayıp ve güçlü bir şekilde öksüremiyor olması gerekir. Bilinci kapalı olan ve özellikle bebeklere heimlich manevrası uygulanmaz.
Heimlich manevrası adım adım şöyle uygulanır:
Kişiyi ayağa kaldırın
Arkasına konumlanacak şekilde geçin
Kollarınızı bel ve karnın etrafına dolayın
Göğüs kafesiyle göbek deliğinin arasında yatay yumruk yapın
Kişiyi yere paralel olacak şekilde eğin
Pozisyon aldıktan sonra arkadan 5 kez içeri ve yukarı ittirme işlemi uygulayın
Yabancı cisim dışarı çıkana ve kişi rahat nefes alabilene kadar tekrarlayın
“Hamilelerde Heimlich Manevrası Nasıl Uygulanır?”
Heimlich manevrası hamileler için birkaç farkı uygulama içerir. Boğulan kişi hamileyle karın üzerine baskı yapmak yerine, baskılar göğüs kemiğine (sternum) doğru yapılmalıdır.
Eğer boğulan kişi 1 yaşından küçükse heimlich manevrası şu adımlar izlenmelidir:
Bebeği, göğsü önkolunuza dayanacak şekilde yüzüstü çevirin
Başlarının vücutlarından daha aşağıda olduğundan emin olun
Elinizin topuğuyla bebeğe kürek kemiklerinin arasına beş kez vurun. Vuruşlar sert olmalı ancak yaralanmaya neden olacak kadar şiddet uygulamayın
Bebeğin ağzını kontrol edin ve görünür nesneleri çıkarın
Bebeğin ağzını görünür nesneler açısından tekrar kontrol edin. Yabancı cisim çıkana kadar veya bebek bilincini kaybedene kadar bu işlemi tekrarlayın.
“Heimlich Manevrası Tek Başına Nasıl Uygulanır?”
Yalnızca tek kişinin bulunduğu bir ortamda yabancı cisme bağlı boğulma tehlikesi durumu varsa bir elin baş parmağı midenin üst kısmına, göğüs kemiği altına gelecek şekilde yumruk yaparak koyulması ve diğer elin de yumruğu kavraması gerekir. Bu hareket 5 kez aynı anda içeri ve yukarı doğru itilmelidir. Yabancı cisim dışarı çıkıp nefes alıp öksürebilene kadar harekete tekrar edilmelidir. Bununla birlikte karnınızı bir masanın köşesi ya da bir sandalyenin arkasına koyup destekleyerek itebilirsiniz.
Kaynak : PHA
