Kaygı ve endişe insanın tabiatında olan psikolojik bir durumdur. Bütün canlılara hayatta kalabilmek için yaratıcı tarafından kodlanmış bir duygudur. Ancak aşırı kaygı hayatı yaşanılmaz duruma getirebileceği gibi psikolojik hastalıklara da sebep olabilmektedir.
Bu nedenle esas olan kaygıyı kontrol edebilmektir. Kontrol edildiği takdirde endişeler giderilir ve insanın gerçek potansiyeli ve yetenekleri ortaya çıkar.
Bu kaygıların en önemlilerinden biri de öğrencilerde sınav kaygısıdır. Belirli bir seviyeye kadar olan sınav kaygısı başarıyı olumlu yönde etkileyebileceği gibi aşırı sınav kaygısı ise heyecana ve dolayısıyla başarısızlığa neden olabilmektedir.
Sınav kaygısı sınav öncesi ya da esnasında yaşanabilir. Esas olan sınav kaygısını normal bir seviyede yönetebilmektir.
Aile ve çocuk, kaygının farkında olmalıdır. Aşırı sınav kaygısı çeken çocuklarda mide bulantısı, kusma, baş ağrısı, baş dönmesi, karın ağrısı, titreme, çarpıntı gibi durumlar varsa bunun aşırı sınav kaygısının bir işareti olduğu bilinmelidir. Huzursuzluk, sinirlilik, gerginlik ve korku gibi duygusal durumlarla plansız çalışma veya çalışmalarını planlayamama, olumsuz düşünme, odaklanma güçlüğü çekme, çalıştığı konuları unutma gibi durumlar olabilmektedir. Bunun yanında aşırı uyuma ya da uykusuzluk, derslere odaklanamama gibi durumlar aşırı kaygının sinyalleridir.
Çocuklarda sınav kaygısını yenmek için ailenin dikkat etmesi gereken hususlar:
- Çocuğa doğru nefes alma teknikleri öğretilmeli ve buna göre nefes alıp vermeleri sağlanmalıdır. Böylece yeterli oksijen tüketilerek rahatlama sağlanabilir.
- Düzenli egzersizler yaptırılarak çocuğun gevşemesi sağlanmalıdır. Böylece kaygı sonucu kasılan kaslar gevşeyecek ve çocuk biraz daha rahatlayacaktır. Günde en az yirmi dakika beden egzersizleri yapılmalıdır.
- Zihinsel olarak geçmişe değil şimdiki ana odaklanması sağlanmalıdır. Çünkü kaygı, zihnin geçmişe ve geleceğe odaklanmasından da kaynaklanabilmektedir.
- Çocuğu başkalarıyla kıyaslamamalı; çocuğun da kendisini başkasıyla kıyaslamaması gerektiği, onun farklı bir potansiyele sahip olduğu söylenmelidir.
- Çocuk, sınav sonucu ne olursa olsun ailesi için değerli olduğunu ve ailesinin kendisini şartsız sevdiğini bilmelidir.
- Bütün bunlara rağmen kaygılarından kurtulamayan çocuklar için uzman psikologların yardımına başvurulmalıdır.
